Şimdi zeytin zamanı. Daha doğrusu zetin hasadı zamanı. Zeytin hala Etrim ve Karaova'da önemli bir tarımsal etkinlik. Üstelik geçen yıllara rağmen hala ekonomik önemini de koruyor. Kanımca zeytin ağaçlarının öyle çok da bakılmasına gerek olmaması bunda önemli etken. En son 2008 Aralığında zeytin toplamaya gitmiştik dağdaki zeytinliğe ve o zaman gidiş-geliş bir saatlik yürüyüşle Domuz Damı mevkiine çıkıp inmek, ne kadar çok hamladığımı anlamama yetmişti.
Eskiden Etrim'de iki yahane (yağ fabrikası) varmış. Bunlar geleneksel yöntemle yağ sıkan yahanelerdi. Kanımca 30 yıldan daha uzun zamandır da üretim yapmıyorlar ama yapı olarak hala sağlamlar. Bu iki yahane köy çeşmesinin sağında ve solunda bulunur. Bu ikisinden daha eski olan ve konum olarak da ikisinin ortasında bulunan harabe halinde bir başka yahane vardır. Yukarıdaki görüntü bu yahaneden bir ezme taşı. Zeytinler yaklaşık 1.5-2 m çapında taş/beton bir haznede bu taşla ezilir, elde edilen püre keten çuvallara konularak preslenir ve böylece zeytin yağı elde edilirdi. Bu konuda Mehmet Vuran'ın ayrıntılı bir yazısını buradan okuyabilirsiniz.
Günümüzde kontini sistemler yaygınlaşsa da hala eski sistemle üretim yapan yahaneler var. Umarım hep de var olurlar... Ha bu arada zeytin ve zeytinyağı yiyin, sağlıklı kalın :)
Haritada yaptığınız küçücük bir hata bazen sizi işinizden edebilir. Şöyle ki: Bir havayolu şirketinin dergisinde, yörük kültürünü olabildiğince canlı tutan Çomakdağ Köyü konu edilmişti. Çomakdağ'ın tam adı Çomakdağkızılağaç'tır ve Bodrum'un da Kızılağaç adında bir köyü vardır. Dergiye harita hazırlayan şirket küçük ama önemli bir hata yapmış, Milas'ın Çomakdağkızılağaç köyü yerine Bodrum'un Kızılağaç köyünü göstermişti. Bu hatayı havayolu şirketine yazınca bir süre sonra şöyle bir e-posta geldi: Bu hata üzerine harita hazırlayan şirketle olan sözleşmemizi iptal ettik. Hayda... İşin bu noktaya varacağını tahmin etmemiştim. Çok sonraları bir arkadaşa bu olayı anlattım. Meğer o şirkette çalışıyormuş. Olayı doğruladı. Şirket daha önce de bazı hatalar yapınca havayolu şirketi de sözleşmeyi feshetmiş.
Velhasıl harita yapmak da, haritayı doğru kullanmak da ciddi bir iştir. Önemli maddi ve prestij kaybına neden olabilir.
Bir mineç ağacı ne işe yarar? Meyvelerinden yapılan menengeç kahvesi içmenizi sağlar. Geçenlerde, dinlenme tesislerinde pek bir yaygınlaşan yöresel ürün pazarında mineç kahvesi görene dek, bu hoş kokulu meyveyle olan bağımı unutuvermişim. Çocukluğumuzda, meyveleri kuruyunca toplanır yenirdi bizim oralarda. Özellikle dedemin annesi Goca ninem (Cavır Ali Garısı) pek bir özenirdi bu meyveyi toplamaya. Günümüzün yaşam biçimi bizi bu doğal faydalı ürünleri tüketmekten uzaklaştırıyor maalesef. Belki mineç kahvesi içerek faydalarından yararlanabiliriz.
